Εισαγωγή 

Η ταχεία ανάπτυξη των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS) και ειδικά των διαδικτυακών εφαρμογών αυτών, έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί διαχειρίζονται και αξιοποιούν τα γεωχωρικά δεδομένα. Στην Ελλάδα υπάρχουν πια δεκάδες «Δημόσιες Χαρτογραφικές Πύλες» (Public Map Portals) ή «Web GIS» που επιτρέπουν στο ευρύ κοινό της αναζήτηση και «κατέβασμα» των δεδομένων τους. 

Είναι όμως τελικά χρήσιμες; Μπορεί ένας απλός πολίτης να τις χρησιμοποιήσει με ευκολία; 

Στη Consortis Geospatial είχαμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι παρόλο που οι τεχνολογίες Web GIS προσφέρουν πια σημαντικές δυνατότητες, πολλά από τα υπάρχοντα συστήματα αντιμετωπίζουν προβλήματα, όπως πολυπλοκότητα χρήσης, δυσκολία προσαρμογής στις ανάγκες των χρηστών και περιορισμένη ενσωμάτωση με άλλες εφαρμογές. Επιπλέον, συχνά υστερούν στην εμπειρία χρήστη, με περίπλοκες διεπαφές και μη φιλικά περιβάλλοντα εργασίας, κάτι που περιορίζει την ευρεία υιοθέτησή τους. 

To πρόβλημα 

Παρά την εξέλιξη των διαδικτυακών GIS συστημάτων, οι υφιστάμενες πλατφόρμες Web GIS συχνά παρουσιάζουν σημαντικά προβλήματα λειτουργικότητας και εμπειρίας χρήστη (UX), τα οποία περιορίζουν την αποδοτικότητα και τη χρηστικότητα τους. Ειδικότερα, τα συνηθέστερα προβλήματα που έχουν παρατηρηθεί περιλαμβάνουν: 

• Πολύπλοκες διεπαφές χρήστη: Πολλές πλατφόρμες GIS είναι σχεδιασμένες για εξειδικευμένους χρήστες, με αποτέλεσμα να περιλαμβάνουν περίπλοκα εργαλεία και μη φιλικά περιβάλλοντα για τον μέσο χρήστη. Αυτό καθιστά δύσκολη την εκμάθηση και τη χρήση τους, ιδιαίτερα για οργανισμούς που δεν διαθέτουν εξειδικευμένο προσωπικό​ 
• Έλλειψη διαλειτουργικότητας: Τα δεδομένα GIS συχνά είναι απομονωμένα σε κλειστά συστήματα (siloed data), με περιορισμένη δυνατότητα ενσωμάτωσης με άλλες εφαρμογές και εργαλεία. Αυτό καθιστά δύσκολη τη διαχείριση πολλαπλών πηγών δεδομένων σε ευρύτερο γεωγραφικό επίπεδο ή την ενσωμάτωση σε υπάρχουσες επιχειρησιακές εφαρμογές​ 
• Ανεπαρκής εμπειρία χρήστη σε κινητές συσκευές: Πολλές πλατφόρμες GIS δεν είναι βελτιστοποιημένες για χρήση σε κινητές συσκευές, περιορίζοντας την πρόσβαση σε γεωχωρικά δεδομένα από χρήστες που δεν βρίσκονται σε σταθερούς υπολογιστές. Η έλλειψη ευέλικτων και προσαρμοστικών διεπαφών μειώνει την παραγωγικότητα και την εμπειρία χρήστη​ 

Η αντιμετώπιση 

Αναγνωρίζοντας αυτά τα προβλήματα, η Consortis Geospatial ανέπτυξε το EVRYMAP, μια καινοτόμα χαρτογραφική πλατφόρμα με στόχο να προσφέρει μια πιο φιλική προς τον χρήστη και προσαρμοστική λύση. Το EVRYMAP δεν είναι απλά ένα ακόμα Web GIS. Σχεδιάστηκε για να ξεπερνά τα κοινά προβλήματα λειτουργικότητας και εμπειρίας χρήστη (User Experience-UX), προσφέροντας μια ευέλικτη και προσαρμόσιμη λύση που μπορεί να καλύψει τις ανάγκες διαφορετικών επιχειρηματικών τομέων. 

Βασικά Χαρακτηριστικά του EVRYMAP: 

• Προσαρμοσμένες Λειτουργίες και Επεκτασιμότητα: Το EVRYMAP σχεδιάστηκε έτσι ώστε να προσαρμόζεται στις ανάγκες του κάθε οργανισμού αλλά και του τελικού χρήστη. Στην πιο απλή της μορφή αυτή η «προσαρμοστικότητα» σημαίνει ότι μέσω της Εφαρμογής Διαχείρισης του EVRYMAP, ο διαχειριστής του συστήματος μπορεί να προσθέσει ή να αφαιρέσει κουμπιά και λειτουργίες ή/και να ορίσει ρόλους έτσι ώστε διαφορετικοί χρήστες να βλέπουν διαφορετικά θεματικά επίπεδα. 

Σε πιο τεχνικό επίπεδο και λόγω της επεκτάσιμης αρχιτεκτονικής του EVRYMAP, μπορούν ακόμα να δημιουργηθούν νέα modules για να καλύψουν εξειδικευμένες επιχειρησιακές ανάγκες. Αυτή η δυνατότητα επιτρέπει την εύκολη ανάπτυξη νέων API χωρίς την ανάγκη εκτεταμένης αναπροσαρμογής της κύριας εφαρμογής​. 

• Πολυμορφικότητα: Η πλατφόρμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε ως μια τυπική πύλη χαρτογράφησης είτε να ενσωματωθεί σε άλλες διαδικτυακές εφαρμογές να τις «ενεργοποιήσει χωρικά», προσφέροντας μεγαλύτερη ευελιξία. Για παράδειγμα, ένας οργανισμός μπορεί να χρησιμοποιήσει το EVRYMAP για να απεικονίσει δεδομένα πελατών στον χάρτη σε συνδυασμό με άλλες επιχειρησιακές εφαρμογές​. 
• Responsive Σχεδιασμός: Η πλατφόρμα είναι βελτιστοποιημένη για κινητές συσκευές, διασφαλίζοντας ότι οι χρήστες μπορούν να έχουν πρόσβαση στα γεωχωρικά δεδομένα τους από οποιαδήποτε συσκευή, βελτιώνοντας έτσι την εμπειρία χρήστη (UX). Η δυνατότητα αυτή αντιμετωπίζει το κοινό πρόβλημα που παρατηρείται σε πολλές Web GIS πλατφόρμες, οι οποίες δεν λειτουργούν σωστά σε κινητές συσκευές​​. 
• Εύκολη Διαχείριση Δεδομένων: Οι εσωτερικοί χρήστες μπορούν να ενημερώνουν και να διαχειρίζονται τα δεδομένα τους χωρίς να χρειάζονται εξειδικευμένες γνώσεις προγραμματισμού, κάτι που διευκολύνει τη συντήρηση των δεδομένων και την επικαιροποίηση των πληροφοριών​. 
• Ανοικτός Κώδικας: Το EVRYMAP είναι μια πλατφόρμα ανοικτού κώδικα, επιτρέποντας σε άλλους developers να την προσαρμόσουν και να την επεκτείνουν ανάλογα με τις ανάγκες τους. Αυτό σημαίνει ότι η πλατφόρμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μια ευρεία ποικιλία εφαρμογών, από απλές διαδικτυακές χαρτογραφήσεις έως σύνθετες επιχειρησιακές υλοποιήσεις​. 

Πως υλοποιώ ένα Χαρτογραφικό portal; 

Το βασικό πράγμα που θα πρέπει να έχετε στο μυαλό σας όταν αποφασίσετε να υλοποιήσετε ένα χαρτογραφικό portal είναι πολύ απλό: 

Πρόκειται για τον χρήστη 

Μπορεί να έχετε πολλά δεδομένα, τα οποία μεταφράζονται σε πολλαπλά θεματικά επίπεδα. Όμως, ιδίως στις περιπτώσεις Web GIS Δήμων και Δημόσιων οργανισμών, δεν ενδιαφέρονται ΟΛΟΙ οι χρήστες για ΟΛΑ τα δεδομένα σας.  Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να βρουν γρήγορα και εύκολα την πληροφορία που θέλουν. Πως λοιπόν μπορείτε να το πετύχετε αυτό; Διαφορετικοί χρήστες, με διαφορετικές ανάγκες, αλλά με ένα Web GIS; 

Ακόμα, με την ευρεία χρήση των κινητών συσκευών οι χρήστες πια περιμένουν ότι θα μπορούν να έχουν την ίδια λειτουργικότητα ανεξάρτητα αν είναι στον υπολογιστή τους ή στο κινητό τους. 

Παρακάτω περιγράφονται κάποιες λύσεις που προσφέρει το EVRYMAP: 

1. Προσαρμογή της Πλατφόρμας στις Ανάγκες του Χρήστη 

Κάθε οργανισμός έχει διαφορετικές απαιτήσεις όταν πρόκειται για τη διαχείριση γεωχωρικών δεδομένων. Είναι σημαντικό η αρχική φάση της ανάλυσης αναγκών να διεξάγεται προσεκτικά, ώστε να διασφαλιστεί ότι η πλατφόρμα προσαρμόζεται στις ειδικές απαιτήσεις κάθε πελάτη. Η χρήση προσαρμοσμένων modules που ανταποκρίνονται στις συγκεκριμένες λειτουργικές ανάγκες μπορεί να βελτιώσει σημαντικά την αποδοτικότητα και τη χρηστικότητα της πλατφόρμας​. Και με τις δυνατότητες παραμετροποίησης του EVRYMAP που αναφέρθηκαν παραπάνω μπορείτε πολύ εύκολα να δημιουργήσετε πολλαπλά «mini portals» το καθένα εστιασμένο σε διαφορετικά δεδομένα και λειτουργίες. 

2. Απλοποίηση της Διεπαφής Χρήστη 

Για να διασφαλιστεί η ευρεία υιοθέτηση της πλατφόρμας, η διεπαφή χρήστη (UI) θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο απλή και φιλική προς τον τελικό χρήστη. Η υπερφόρτωση του συστήματος με πολλές λειτουργίες και κουμπιά μπορεί να προκαλέσει σύγχυση και να μειώσει την παραγωγικότητα. Αντ' αυτού, προτείνεται η δημιουργία ξεκάθαρων ροών εργασίας και η χρήση προσαρμοσμένων διεπαφών που ανταποκρίνονται στις ανάγκες των χρηστών​. Και εδώ, το EVRYMAP μπορεί να παραμετροποιηθεί ανάλογα. 

4. Βελτιστοποίηση για Κινητές Συσκευές 

Δεδομένου ότι ένα μεγάλο ποσοστό των χρηστών πλέον χρησιμοποιεί κινητές συσκευές για πρόσβαση σε διαδικτυακές εφαρμογές, η βελτιστοποίηση της πλατφόρμας για κινητά είναι κρίσιμη. Η responsive σχεδίαση του EVRYMAP διασφαλίζει ότι οι χρήστες μπορούν να έχουν πλήρη πρόσβαση στα δεδομένα τους από οποιαδήποτε συσκευή, βελτιώνοντας την ευελιξία και την εμπειρία χρήστη​​. 

5. Διαλειτουργικότητα με Άλλες Εφαρμογές 

Σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει η ανάγκη διαμοιρασμού της γεωχωρικής πληροφορίας. Το EVRYMAP λειτουργώντας μέσω καλά ορισμένων προτύπων (OGC) έχει τη δυνατότητα τόσο να προβάλει θεματικά επίπεδα από τρίτες εφαρμογές (π.χ. WMS, WFS, Esri REST Services), όσο και να επιτρέπει τον διαμοιρασμό των δεδομένων του προς εξωτερικούς χαρτογραφικούς servers. 

Επιπρόσθετα, η ικανότητα του EVRYMAP να ενσωματώνεται με άλλες διαδικτυακές εφαρμογές μέσω APIs επιτρέπει στους οργανισμούς να αξιοποιούν τα γεωχωρικά δεδομένα τους σε συνδυασμό με άλλες επιχειρησιακές λειτουργίες.  

Επικαιροποίηση δεδομένων 

Ολοκληρώνοντας αυτό το κεφαλαίο, θα πρέπει να τονιστεί η κρισιμότητα της επικαιροποίησης και συντήρησης δεδομένων. Τα γεωχωρικά δεδομένα που διατίθενται μέσω αυτής της πλατφόρμας – η οποιαδήποτε πλατφόρμας- θα πρέπει να είναι πάντοτε ενημερωμένα και ακριβή. Δεδομένα που είναι παρωχημένα ή ανακριβή μειώνουν την αξία της πλατφόρμας και μπορούν να οδηγήσουν σε λανθασμένες αποφάσεις.  

Σε αυτή την περίπτωση, προτείνεται η δημιουργία μηχανισμών τακτικής ενημέρωσης των δεδομένων και η εκπαίδευση των διαχειριστών για την εύκολη επικαιροποίηση των δεδομένων. Και το EVRYMAP μπορεί να βοηθήσει και εδώ μια και προσφέρει τη δυνατότητα επεξεργασίας θεματικών επιπέδων με δημιουργία παραμετροποιήσεων και κανόνων επεξεργασίας, χωρίς την ανάγκη εξειδικευμένου προγραμματισμού!​​ 

Μελλοντικές Προοπτικές 

Η τεχνολογία GIS και ειδικά οι διαδικτυακές εφαρμογές Web GIS, όπως το EVRYMAP, συνεχίζουν να εξελίσσονται με ραγδαίο ρυθμό, καθώς αυξάνονται οι απαιτήσεις των χρηστών για καλύτερη απόδοση, μεγαλύτερη ευελιξία και ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών. Στις επόμενες φάσεις της ανάπτυξης, αναμένονται αρκετές τάσεις και νέες δυνατότητες που θα καθορίσουν τη μελλοντική πορεία της πλατφόρμας και των γεωχωρικών εφαρμογών. 

1. Αυξημένη Δυναμική Ανάλυση Δεδομένων και Τεχνητή Νοημοσύνη 

Η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (AI) και της μηχανικής μάθησης αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο στις μελλοντικές εφαρμογές Web GIS. Οι τεχνολογίες αυτές θα επιτρέψουν την ανάλυση τεράστιων όγκων γεωχωρικών δεδομένων με τρόπους που δεν ήταν εφικτοί μέχρι σήμερα, βελτιώνοντας την ακρίβεια των προβλέψεων και διευκολύνοντας τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων​. 

2. Ενσωμάτωση με IoT και Real-Time Δεδομένα 

Η αυξανόμενη χρήση του Internet of Things (IoT) δημιουργεί νέες προοπτικές για τα Web GIS, καθώς οι πλατφόρμες θα μπορούν να ενσωματώνουν δεδομένα σε πραγματικό χρόνο από αισθητήρες και συσκευές σε ολόκληρο τον κόσμο. Αυτό θα βελτιώσει σημαντικά την απόδοση και την ικανότητα των οργανισμών να παρακολουθούν κρίσιμες υποδομές, περιβαλλοντικά φαινόμενα και επιχειρησιακές δραστηριότητες σε πραγματικό χρόνο​. 

3. Cloud-Based GIS και Δεδομένα από Δορυφόρους 

Η μελλοντική ανάπτυξη των GIS πλατφορμών θα εστιάσει επίσης σε cloud-based λύσεις, προσφέροντας δυνατότητες αποθήκευσης και ανάλυσης μεγάλων δεδομένων (big data) χωρίς την ανάγκη για επιτόπια υποδομή. Επιπλέον, οι αυξημένες δυνατότητες από τους δορυφόρους και άλλες μορφές αισθητήρων θα παρέχουν πιο λεπτομερή και ακριβή δεδομένα, τα οποία θα μπορούν να ενσωματωθούν σε πλατφόρμες όπως το EVRYMAP​. 

4. Βελτίωση της Εμπειρίας Χρήστη μέσω AR/VR 

Μια πολλά υποσχόμενη μελλοντική εξέλιξη είναι η ενσωμάτωση επαυξημένης (AR) και εικονικής πραγματικότητας (VR) στα Web GIS συστήματα. Αυτή η τεχνολογία θα επιτρέψει στους χρήστες να βιώνουν γεωχωρικά δεδομένα με πολύ πιο διαδραστικούς τρόπους, βελτιώνοντας τη δυνατότητα κατανόησης και ανάλυσης των δεδομένων​. 

5. Αυξημένη Προσαρμοστικότητα και Διαλειτουργικότητα 

Οι διαδικτυακές πλατφόρμες GIS, όπως το EVRYMAP, θα γίνουν ακόμη πιο προσαρμόσιμες και διαλειτουργικές, διευκολύνοντας την ενσωμάτωση σε ποικίλες επιχειρησιακές εφαρμογές. Με την εξέλιξη των τεχνολογιών APIs και των ανοιχτών προτύπων, οι πλατφόρμες Web GIS θα μπορούν να συνδεθούν εύκολα με άλλες εφαρμογές, επιτρέποντας στους χρήστες να επωφεληθούν από τις δυνατότητες ανάλυσης γεωχωρικών δεδομένων σε συνδυασμό με άλλες επιχειρησιακές διαδικασίες​.